Zangmethodes

Is de 'wetenschappelijke onderbouwing' die sommige zangmethodes claimen te hebben een garantie voor de kwaliteit van die methode? Waarom willen zangmethodes zich überhaupt op die manier bewijzen?

Naar mijn idee zijn de hypes rondom zangmethodes als CVT en EVTS vooral ontstaan, omdat er lange tijd gewoon geen specifieke zangmethode bestond voor lichte muziek. Klassieke zangers kregen een opleiding en 'lichte' zangers (pop en jazz), die deden in de ogen van de klassieke zangwereld maar wat. Er werd lange tijd neergekeken op 'lichte' muziek, want daar hoefde je niets voor te kunnen (!).

Voorzover pop- en jazz-vocalisten techniek onderwijs kregen, was dit lange tijd vooral gebaseerd op de klassieke principes, maar dan iets 'lichter' aangezet: borst breed en keel wijd houden, middenrif laag houden en flanken uitduwen, met een iets persende ademsteun.  Een mooi voorbeeld zijn de zangeressen Billie Holiday en Sarah Vaughan. Holiday is evident ongeschoold, maar wordt geroemd om haar doorleefde stem, terwijl Vaughan de jazz zang benadert als een typisch klassiek geschoolde alt.

Misschien hebben de bedenkers van de  'nieuwe' technieken nog steeds het gevoel dat ze zich moeten 'bewijzen' tegenover hun klassieke collega's en wordt daarom continu de wetenschap er weer bijgehaald. Alsof het niet om fysiologische feiten gaat, die je met een gezonde dosis zelfonderzoek en gezond verstand ook zelf kunt ontdekken! Feiten die je überhaupt van je zangdocent of op een conservatorium zou moeten leren.

Buiksteun? Mijn zangdocente had er nog nooit van gehoord. Ja, lage ademhaling, zover kwamen we wel, maar verder was alle techniek semi-klassiek. Ik merkte dat deze benadering me voor jazz- en popbeoefening te weinig bood. Wel lekker bij de brullende rock, maar ik wilde ook kunnen kleuren in zachtere muziek. Kleuren en continu kracht zetten verhouden zich slecht tot elkaar.

Door mijn theateropleiding ontdekte ik dat ik veel meer kon doen met mijn stem dan ik tot dusver voor mogelijk had gehouden en ik besloot om verder te gaan experimenteren met mijn stem en met het effect van expressie op je klank. Van EVTS of CVT had ik toen nog nooit gehoord (Jeffrey Allen's The Secret Of Singing bestond toen al wel, maar ook dat was vooral gericht op flank ankering), maar met een goede dosis gezond verstand, medisch speurwerk en zelfonderzoek was ik in staat om Method Singing stap voor stap te ontwikkelen en uiteindelijk op papier te zetten.

EVTS is wat dat betreft toch ook weer de klassieke invulling van zangtechniek in lichte muziek. Vandaar de nadruk op flanksteun en rug-/nek ankering en het gebrek aan aandacht voor buiksteun, mimiekgebruik (mond, tong, zacht verhemelte) en klankplaatsing en de beperkte, categoriale toepassing van resonans. Het naar beneden geduwd houden van je schouders en het op spanning houden van je middenrif (met daarbij continu uitduwen van de flanken) is typisch iets uit de klassieke leer. Destijds was EVTS ook vooral een eye-opener voor vocalisten en docenten, die vanuit een klassieke opleiding wilden omschakelen naar de lichte muziek en die daarbij vaak ook een gebrekkige kennis hadden van het menselijk lichaam. Als zoekenden in de woestijn klampten ze zich vast aan EVTS (en later weer aan CVT en later weer aan Lichtenberger enzovoort). EVTS vind ik een techniek die vooral geschikt is voor kamermuziek (het lichtere klassieke werk), musical en 'brulpop'. Persoonlijk houd ik niet zo van de sekte-achtige afdrachtregeling, die voor gecertificeerde EVTS docenten bestaat: deze docenten moeten een deel van hun inkomsten afstaan aan de Jo Estill Foundation. Maar daar kiezen ze zelf voor wanneer ze besluiten om uitsluitend met EVTS verder te gaan.

CVT vind ik persoonlijk het meest in de buurt komen van Method Singing, omdat bij CVT goed onderscheid wordt gemaakt tussen buiksteun en flanksteun. In Method Singing is weer meer aandacht voor klankplaatsing en klinkervorming.

Is er één zaligmakende zangtechniek? Ik vind van niet. Uit elke techniek kun je iets goeds halen, mits je goed onderwijs krijgt en je goed uitgelegd krijgt wat er in je lichaam en met je stem gebeurt. Van een zangdocent mag je kennis van zaken verwachten. Een zangdocent moet kunnen schakelen in technieken aan de hand van de stijl waarin je zingt en aan de hand van de behoeftes van de leerling. Dàt is kwaliteit.